Le të kthehemi prapa rreth 5.5 milionë vjet, rreth kohës kur paraardhësi i fundit i zakonshëm i njerëzve dhe shimpanzeve qëndroi në Tokë dhe 33 specie insektesh e zvarranikësh bënë rrugën për në një shpellë të vogël, në juglindje të Rumanisë.
Pranë Detit të Zi dhe kufirit bullgar, Shpella Movile është mbyllur nga një pllakë gëlqerore për më shumë se pesë milionë vjet. Në atë kohë, ajo u bë helmuese për njerëzit dhe një habitat i krijesave që nuk ekzistojnë askund tjetër në Tokë. Merimangat, akrepat dhe çdo lloj insektesh të çuditshme lulëzojnë në Shpellën Movile.
Shpella u gjet aksidentalisht
Shpella Movile do të qëndronte e mbyllur akoma nëse punëtorët në Rumaninë komuniste nuk do të përpiqeshin të gjenin një vend për të ndërtuar një termocentral në vitin 1986. Ndërsa punëtorët testuan tokën në fund të Luftës së Ftohtë, ata gjetën shpellën e çuditshme. Shkencëtari rumun Cristian Lascu ishte personi i parë që zbriti 65 metra në shpellë, vetëm me një fener në helmetën e tij. Pasi depërtoi në oborret e ngushta gëlqerore, Lascu erdhi në një liqen nëntokësor brenda një shpelle, ku shumica e banorëve të Movile e bënë atë shtëpi të vetën.
Që nga viti 2015, 48 specie të dallueshme jetuan brenda shpellës, 33 prej të cilave nuk ekzistojnë askund tjetër në planet. Evolucioni i këtyre specieve ka marrë disa kthesa të çuditshme në një mjedis kaq të kufizuar: Shumica e banorëve të Shpellës Movile kanë lindur pa sy, ata janë pothuajse të tejdukshëm, dhe shtojcat dhe antenat e tyre janë ekstra të gjata, në mënyrë që t’i ndihmojnë ata të futen në një botë që është plotësisht e errët.
Nëse krijesat brenda shpellës nuk janë të mjaftueshme për t’ju mbajtur larg, mbani në mend se vetëm sepse është një mjedis mikpritës për insekte nuk do të thotë se i mirëpret njerëzit. Studiuesit mund të futen brenda, por sa më thellë të ngjitesh në shpellë, aq më e vështirë është të marrësh frymë. Ajri poshtë shpelles përmban gjysmën e oksigjenit te gjetur mbi tokë. Kushdo që zbret në shpellë duhet të ketë një bombel frymëmarrjeje, dhe pas rreth pesë orësh, ata duhet të largohen para se të vdesin. Shpella është gjithashtu jashtëzakonisht e lagësht, e ngrohtë dhe me erë të keqe, falë të gjithë sulfurit në ujë.
Burimi: History Daily